05.01.2013
Pozostając w klimatach afrykańskich chcę przedstawić roślinę, o której pewno jeszcze usłyszymy, bo to bardzo ciekawa roślina. Dowiedziałam się o niej z Internetu, gdy jechałam do Kenii i szukałam informacji o tym kraju. Ktoś opisał roślinę zwaną w suahili „muarabaini”. Miałam okazję rozmawiać w Kenii z szamanami oraz ze zwykłymi ludźmi i pytałam o muarabaini. Odniosłam wrażenie, że drzewo jest w Kenii dosyć pospolite i ogólnie znane. Od razu opowiadano mi o nadzwyczajnych i wszechstronnych właściwościach leczniczych tej rośliny. Gdy wyjedżałam do Polski, dostałam w prezencie czarne mydło z muarabaini, bo jest dobre na skórę. Dopiero po powrocie znalazłam informację o tym, że roślina ta pochodzi z Indii, gdzie nazywa się neem, a po polsku – miodla indyjska zwana też miodlą pospolitą, melią pospolitą, bzem indyjskim lub cedrakiem. W Somalii jest to Geed hindi, czyli drzewo Indian. Informacji o muarabaini nie znalazłam jednak w żadnej książce, a jedynie w czasopismach oraz w Internecie. Okazało się, że można u nas kupić liście, olejek i preparaty w sklepach internetowych.
Miodla indyjska (Azadirachta indica A. Juss) z rodziny miodlowatych Meliaceae, jest drzewem o wysokości ok. 20 m chociaż może osiągnąć nawet 40 m. Drzewo to rośnie dziko w południowej i wschodniej Azji – w Chinach, Wietnamie, Indonezji, Birmie, Pakistanie, Tajlandii i w Indiach. Dzisiaj miodla jest szeroko rozpowszechniona w Afryce, Australii, Ameryce Środkowej i Południowej. Zakłada się też uprawy doświadczalne w związku z dużym zainteresowaniem tym surowcem. Miodla najlepiej rośnie w rejonach tropikalnych i subtropikalnych. Temperatura poniżej 8 st. C powoduje zahamowanie wzrostu, a mróz poważnie uszkadza drzewa. Miodla rozmnaża się przez nasiona, które już po 2-3 tygodniach przechowywania tracą zdolność kiełkowania.
W wielu krajach o gorącym klimacie drzewa sadzi się na terenach, gdzie występują lotne piaski, np. w Ameryce Południowej czy Libii, a także jako rośliny ozdobne. Na plantacjach kawy, herbaty oraz kakaowców sadzi się miodlę jako roślinę zacieniającą.
Nasiona, liście, kwiaty, kora oraz korzenie, mają zastosowanie w medycynie tradycyjnej (Ajurweda) z uwagi na działanie antybakteryjne, przeciwgrzybiczne, antywirusowe. Stosowane są przy chorobach skórnych. Napary z liści mają także właściwości przeciwcukrzycowe.
Neem została opisana w pismach sanskryckich jako roślina wzmacniająca system odpornościowy, od 4000 lat stosowana przeciwko malarii. Na Zachodzie nie przeprowadzono jednak jeszcze szeroko zakrojonych badań klinicznych.
Soczyste, kuliste, jasnożółte owoce miodli są trujące. Wyciągi alkoholowe, acetonowe i wodne z owoców (także nasion i liści) oraz oleje z nasion są skutecznym środkiem przeciwko owadom, ale też grzybom powodującym choroby roślin. Pomimo zawartości azadirachtyny owoce są chętnie jedzone przez ptaki.
W Indiach, Birmie, Tajlandii i Laosie młode pędy i kwiaty miodli A. indica var. siamensis spożywane są przez ludzi jak sałata. Ponadto żuje się patyczki z miodli w celu czyszczenia zębów oraz w profilaktyce przeciwko malarii.
Miodla indyjska jest stosowana w kosmetyce jako składnik mydeł, szamponów, maści, kremów, past do zębów itp.
Z liści neem otrzymuje się zielony barwnik wykorzystywany w farbiarstwie, natomiast olej z nasion stosuje się do oświetlenia. Z kanciastych pestek wyrabiane są naszyjniki oraz różańce. Drewno służy do wyrobu mebli, instrumentów muzycznych i drobnych przedmiotów domowych, a także znajduje zastosowanie w budownictwie. Wielką zaletą tego drewna jest to, iż nie jest ono niszczone przez białe mrówki występujące w tropikach.
Neem jest też źródłem naturalnych biopestycydów nieszkodliwych dla pszczół, motyli, dżdżownic oraz większości ryb, ale jest też najsilnej działającą substancją owadobójczą pochodzenia roślinnego, stosowaną np. przeciwko pasożytom czy komarom. W Indiach nasiona oraz liście miodli są suszone, mielone, a następnie dodawane do przechowywanych nasion ryżu w celu ochrony przed wołkiem zbożowym i ryżowym, a także kapturnikiem zbożowcem i trojszykiem gryzącym. Wodne wyciągi z miodli są dodawane do wody w sadzawkach i jeziorach w celu odstręczenia samic komarów od składania jaj.
Sklep internetowy „Magiczny ogród” informuje o korzystnym dla zdrowia działaniu neem, w tym działaniu przeciwnowotworowym oraz przy chorobach układu krążenia, ale ostrzega przed stosowaniem miodli podczas ciąży i karmienia piersią oraz podawaniem dzieciom z uwagi na brak dostatecznych badań. Sklep podaje też informację, że wyciąg alkoholowy w postacji iniekcji żylnej u szczurów wywołał zaburzenia rytmu serca. Działanie neem musi być dosyć silne, ale swoją drogą ciekawa jestem, jak reagują szczury na alkoholowe iniekcje żylne bez wyciągu z miodli, a nawet podawanie alkoholu hm… doustne.
Źródła:
1) prof. dr hab. St. Ignatowicz „Miodla indyjska – źródłem insektycydów”, „Wiadomości Zielarskie” 1997, nr 12,
2) „Wiadomości Zielarskie” 1999, nr 1,
3) „Wikipedia”
5) http://tunza.mobi/articles/seven-wonder-remedies-1
