10.06.2013
Robinia akacjowa (Robinia pseudoacacia L.) zwana też m. in. grochodrzewem, a najczęściej akacją, jest drzewem wyrastającym do 20 m wysokości. Pochodzi ze wschodniej części Stanów Zjednoczonych, a do Europy została w 1601 r. sprowadzona przez francuskich ogrodników królewskich, Jeana i Vespasiana Robin. Od tego nazwiska przyjęła się nazwa rodzajowa drzewa. Pierwsze drzewa tego gatunku zostały posadzone w Paryżu w ogrodach królewskich i w ogrodzie botanicznym.
W Polsce (Wielkopolsce) robinia akacjowa jest uprawiana od ok. 1760 r. i świetnie się u nas zaaklimatyzowała. Osiąga nawet większe wymiary niż w swojej ojczyźnie. Ładna aleja z tych drzew zachowała się w Starych Oborzyskach koło Kościana. Obecnie robinia rośnie w parkach, ogrodach, alejach i w lasach. Jest wykorzystywana do rekultywacji terenów, zadrzewiania nieużytków i skarp, gdyż jej rozłożyste korzenie umacniają obsuwającą się ziemię. Jako roślina motylkowa współżyje z bakteriami brodawkowymi i użyźnia glebę, wzbogacając ją w azot.
Charakterystyczne liście są nieparzystopierzaste o 9-19 eliptycznych listkach. Kwitnie na przełomie maja i czerwca wytwarzając zwisające białe kwiatostany mocno pachnące, zwłaszcza wieczorami.
Akacja jest cenną rośliną midodajną, chętnie odwiedzaną przez pszczoły. Miód akacjowy stosowany jest w leczeniu nadwaśności żołądka, w dolegliwościach pęcherzyka żółciowego, a także przy schorzeniach nerek.
Robinia akacjowa jest rośliną leczniczą, ale wykorzystuje się jedynie jej kwiaty. Nasiona, kora i korzenie są silnie trujące, gdyż zawierają bardzo trującą albuminę – robinię.
Kwiaty robinii zawierają m. in. glikozydy flawonowe (robininę, akacyinę), olejek eteryczny (linalol, farnesol, piperonal), leukoantocyjanozyd, kwasy organiczne, cukry, witaminę (niestety, nie podano jaką) i sole mineralne.
Przetwory z kwiatów robinii wzmacniają organizm, leczą przewód pokarmowy, drogi żółciowe oraz nerki. Wyciągi, napary i inne przetwory działają przeciwzapalnie, moczopędnie i żółciopędnie, a ponadto rozkurczowo, wzmacniająco i lekko uspokajająco. Polecane są w nieprawidłowej pracy nerek, zmniejszonym wydalaniu moczu, obrzękach i w zaburzeniach przepływu żółci do dwunastnicy, w stanach atonicznych i skurczowych dróg żółciowych. Są wskazane w zatruciach wewnętrznych przez leki, np. antybiotyki lub leki o działaniu przeciwbólowym oraz przeciwgorączkowym, jak aspiryna, polopiryna, ibuprom, uspokajające środki syntetyczne oraz substancje chemicznej ochrony roślin (pestycydy, herbicydy itp.).
Napary, wyciągi i inne przetwory z kwiatów akacji wzmacniają cały organizm i układ nerwowy oraz podobnie jak przetwory z pokrzywy leczą zmęczenie wiosenne. Szczególnie wskazane są dla kobiet po porodzie, osób wyczerpanych, znerwicowanych, w tym dzieci i młodzieży w okresie dojrzewania.
Napar z kwiatów akacji na wzmocnienie, uspokojenie, lepszą pracę nerek, wątroby i wydzielanie żółci:
1 łyżkę suchych kwiatów akacji zalać 1 szklanką wrzącej wody, pozostawić 20 minut pod przykryciem. Przecedzić. Pić 2-3 razy dziennie między posiłkami po 1 szklance ciepłego naparu osłodzonego łyżeczką miodu.
Korowina i liście robinii zawierają żółty barwnik stosowany do farbowania jedwabiu, wełny oraz papieru na trwały żółty kolor.
Źródła:
1) prof. dr hab. M. Czekalski „Robinia biała”, „Szkółkarstwo” 2006 nr 2,
2) mgr farm. H. Milczarek-Szałkowska „Robinia akacjowa – wzmacnia i leczy”, „Wiadomości Zielarskie” 2001 nr 5,
3) J. Mowszowicz „Przewodnik do oznaczania krajowych roślin zielarskich”, PWRiL.