Granatowiec właściwy (Punica granatum), zwany granatem, jest niewielkim drzewem lub krzewem. W stanie dzikim rośnie na terenach od Półwyspu Bałkańskiego do Indii. Był uprawiany prawdzopodobnie już 5 tysięcy lat temu na terenie Mezopotamii, a także był znany w Egipcie, Fenicji, Izraelu, Grecji, Rzymie czy Armenii. Dla Hebrajczyków kwiat oraz owoc granatu były świętymi symbolami płodności, obfitości i zgody. W starożytnej Grecji znaczenie owocu było podobne (poświęcono go Herze, Persefonie, Demeter i Adonisowi), a kwiat był symbolem miłości. Podczas greckiego wesela rzucano nowożeńcom pod nogi owoce, aby mieli szczęście w małżeństwie. Zwyczaj taki przetrwał w niektórych rejonach Turcji do dziś. Owoc granatu, nazywany jabłkiem, jest też symbolem władzy królewskiej, obok berła. Obecnie uprawia się go w całej strefie subtropikalnej, na mało wymagających i suchych glebach. Na zimę zrzuca liście i wytrzymuje nawet niskie temperatury do – 15º C. Pięknie kwitnie, a kwiaty mają barwę jasnoczerwoną, różową lub białą.

Owoc granatowca jest okrągły i zawiera dużo nasion otoczonych czerwonym miąższem. Granat ma właściwości lecznicze. Sok zawiera cukry, kwasy (cytrynowy, askorbinowy i jabłkowy), taninę, potas, fosfor i trochę witaminy C. Ma właściwości ściągające i może być stosowany w niektórych chorobach żołądka. Wzmaga łaknienie i reguluje procesy trawienia. Ponadto leczy szkorbut i pomocniczo warto go pić przy anginie oraz jeść owoce przy przeziębieniu jako środek przeciwgorączkowy. Sok leczy też astmę i stwardnienie tętnic.

Antyoksydant granatu, Punicalgina, skutecznie obniża stres oksydacyjny, ciśnienie krwi i sprzyja syntezie dobrego cholesterolu.

Nie należy spożywać soku z granatów przy nadkwaśności, chorobie wrzodowej i zapaleniu błony śluzowej żołądka.

W pestkach granatu znajduje się żeński hormon płciowy: estron (jeden z estrogenów).

Odwary z kory mają silne właściwości przeciwpasożytnicze, zawarte w nich alkaloidy paraliżują tasiemce, które po podaniu środka przeczyszczającego usuwane są z przewodu pokarmowego. Podobne działanie ma świeży sok z łupin, słabsze działanie mają odwary z okryw owoców i napary z kwiatów. Te ostatnie leczą biegunki. Świeżych płatków kwiatowych używa się do okładów na miejsca stłuczone i spuchnięte. Suszone kwiaty mogą być żute w stanach zapalnych dziąseł, a także do leczenia biegunek i białych upławów.

Wysuszone i sproszkowane łupiny wymieszane z sokiem leczą oparzenia.

Z granatu uzyskuje się sok, wino oraz poncz, nasiona dodawane są do potraw. Z kwiatów można produkować barwniki do tkanin.

Soku z łupin używały kobiety na Wschodzie do barwienia zębów na czarno, natomiast mnisi buddyjscy używali go do pisania zamiast atramentu.

Z pestek granatu można uzyskać olej jadalny. Z wytłoków uzyskuje się paszę dla bydła zawierającą białka i węglowodany.

Granatowiec karłowaty można uprawiać w doniczce, ale trzeba go chronić przed szkodnikami, które chętnie na nim żerują (szczególnie mączlik szklarniowy). Roślina musi mieć wystawę południową, dużo słońca. Najlepsze podłoże to ziemia liściowa, darniowa i piasek 1:1:1, niezbyt mokre (roślina jest odporna na suszę – dużo bardziej niebezpieczne jest zalanie niż przesuszenie) i o odczynie niezbyt kwaśnym. Granat powinien być zasilany w okresie od lutego do września co 2 tygodnie, powinien być przynajmniej 1 x w miesiącu zroszony, a ponadto trzeba co pewien czas uszczykiwać wierzchołki pędów w celu lepszego rozkrzewienia. Od września dobrze będzie się czuł przy obniżonej temperaturze (8-10º C), gdyż wchodzi w okres spoczynku i zrzuca liście. Po zapyleniu kwiatów granat daje owoce tyle, że kwaśne.

Żródła:

1) Czikow P., Łaptiew J. „Rośliny lecznicze i bogate w witaminy”, PWRL, 1983,

2) Druri M. „Superowoce”, „Przemysł Spożywczy” 2010 nr 5, s. 16

3) Procyk A. „Granatowiec właściwy – cenna roślina lecznicza i użytkowa”, „Wiadomości Zielarskie” 2001 nr 11, s. 18-19,

4) Sarwa A. „Granatowiec właściwy”, „Wiadomości Zielarskie” 1988 nr 8-9, s. 30-31.