08.07.2012

Orzech włoski (Juglans regia) jest drzewem o potężnym systemie korzeniowym. Rośnie dziko w Azji. Uprawiany jest w Europie, Azji, północnej Afryce, USA i Australii. Do Polski został sprowadzony z Bałkanów.

Drzewo może osiągnąć ponad 30 m wysokości i do 1,5 m średnicy.

Duże liście o długości 20-40 cm, nieparzystopierzaste, owalne, na wierzchołkach zaostrzone.

Drzewo zakwita w kwietniu-maju i wytwarza owoce – pestkowce o kilkucentymetrowej średnicy z zieloną mięsistą łupiną pękającą po dojrzeniu we wrześniu-październiku. Wewnątrz znajduje sie twarda kulista lub nieco podłużna pestka w kształcie mózgu, zwana orzechem włoskim.

Drzewa szczepione zaczynają owocować w 8-10 roku i owocują do 150-200 lat, a drzewa o własnych korzeniach – do 400-500 lat (i dłużej).

Zarówno liście, jak i zielona naowocnia (łupina) zawierają zielony, ciemniejący na powietrzu, silnie barwiący sok. Gotowanie zielonej łupiny daje żółty barwnik. Z liści i zielonej łupiny można uzyskać brązową farbę do włosów.

Do celów leczniczych zrywa się w II połowie czerwca liście, a na przełomie czerwca i lipca niedojrzałe owoce (powinny mieć wielkość mirabelki).

Zawarty w liściach juglon stosuje się w postaci maści lub wodno-alkoholowej nalewki (okłady, kompresy) w celu leczenia gruźlicy skóry. W lecznictwie ludowym odwarów z liści i łupin używa się wewnętrznie przeciwko skazie limfatycznej, krzywicy, cukrzycy, pluciu krwią na tle gruźliczym, wewnętrznych krwotokach, stwardnieniu tętnic, nieżytach żołądka i jelit, robakach obłych. Odwarem płucze się gardło przy anginie.

Olejową nalewką na liściach leczy się rany i owrzodzenia skóry. Preparaty stosuje się przy przewlekłym zatruciu rtęcią, gruźlicy skóry, rozpulchnieniu dziąseł i zapaleniu oczu na tle skazy limfatycznej.

Suszone liście zawierają ok. 10 % garbników elagowych, karotenoidy, olejek eteryczny, flawonoidy, kwasy organiczne, sole mineralne, beta-karoten, witaminy C, B1, B2, K i P.

Do celów leczniczych stosuje się również łupiny owoców oraz olej i korę korzenia.

Łupiny odrywa się od niedojrzałych owoców w sierpniu. Naowocnia zawiera te same związki co zielone owoce, ale w nieco innych proporcjach.

Niedojrzałe orzechy są bogate w witaminę C. Zawartością witaminy C przewyższają 8-krotnie czarne porzeczki, a 50-krotnie owoce cytrusowe. Sporządza się z nich nalewki, likiery i pikle.

Olej orzechowy stosowany był dawniej jako środek przeczyszczający i przeciwrobaczny. Stosowano go też zewnętrznie do smarowania.

Korę korzeni zbiera się jesienią i suszy po zeskrobaniu warstwy zewnętrznej. Kora korzenia działa łagodnie przeczyszczająco.

Liście, łupiny oraz korę suszy się bezzwłocznie.

Nasienie, czyli jądro orzecha, zawiera według różnych źródeł 45-77 % tłuszczu, 8-25 % białka, ok. 10 % węglowodanów, fitosterole, 5-16 % wyciągowych substancji bezazotowych, witaminy A, B1, P i E, związki żelaza i kobaltu.

Z uwagi na wartość energetyczną (100 g to ok. 600 kcal) i przyswajalność, orzechy włoskie nie ustępują artykułom pochodzenia zwierzęcego: 20-25 orzechów zaspokaja dzienne zapotrzebowanie człowieka na tłuszcze.

Na stronie The University of Scranton http://www.scranton.edu zamieszczono informację, że orzechy włoskie zawierają więcej antyoksydantów i wyższej jakości niż każde inne orzechy.

Profesor Joe Vinson stwierdził, że ludzie jedzą za mało orzechów nie mając świadomości, jak bardzo są zdrowe. Orzechy zawierają zdrowe tłuszcze wielonienasycone przez co są lepsze od zatykających tętnice tłuszczów zwierzęcych.

Orzechy powinny stanowić pożywne przekąski oraz dodatek do żywności. Najlepsze właściwości mają orzechy świeże (nieprażone). Orzechy powinny być spożywane regularnie w niewielkich ilościach (ok. 7 szt. dziennie).

Wyniki badań prof. Vinsona zostały przedstawione na 241 Zjeździe Amerykańskiego Towarzystwa Chemicznego w marcu 2011r.

Jednak trzeba pamiętać, że żeby jeść codziennie aż 7 orzechów, trzeba mieć zdrową wątrobę. Ja po takiej ilości dostaję uczulenia.

 

Źródła:

1) L. Bremness „Wielka księga ziół”, Wiedza i Życie

2) P. Czikow, J. Łaptiew „Rośliny lecznicze i bogate w witaminy”, PWRiL

3) http://portalwiedzy.onet.pl

4) http://www.scranton.edu/news/articles/2012/01/Vinson-Walnut-Study.shtml