Czereśnia (większość odmian – Prunus avium L.) hodowana pochodzi od czereśni dziko rosnącej i jest znana od niepamiętnych czasów na terenach zbliżonych do południowych granic umiarkowanej strefy półkuli północnej. Wielu badaczy uważa, że jej pochodzenie jest przednioazjatyckie. Czereśnia na tych terenach wyróżnia się wielką różnorodnością form dzikorosnących oraz endemicznych odmian uprawowych.

Pliniusz ok. 50 r n.e. pisał, że Lukullus na swych słynnych ucztach podawał czereśnie i wiśnie sprowadzone z Kapadocji, Pontu, Persji, ale źródła dowodzą, iż przed Lukullusem takie drzewa rosły w Grecji czy Italii.

Czereśnie były ulubionymi owocami Ludwika XIV – Króla Słońce, który jadał je prosto z drzewa, natomiast Ludwik XV lubił te owoce obierane ze skórki i pestek rączkami swoich przyjaciółek.

Polska stanowi północną granicę zasięgu czereśni (i wiśni). W krajach produkujących dużo czereśni, np. w Niemczech, organizuje się specjalne imprezy i festyny im poświęcone. Na imprezy zjeżdżają okoliczni mieszkańcy i dużo turystów, by objadać się owocami. W Niemczech czereśnie są traktowane wyjątkowo i jako jedyne mogą być sprzedawane w pobliżu dróg.

Czereśnie należy jadać, gdyż są pyszne i zdrowe. 100 g czereśni to jedynie 60 kcal, a owoce zawierają: cukry, kwasy organiczne (jabłkowy, cytrynowy, ślady kwasu winnego i salicylowego), substancje mineralne, garbniki i barwniki. Nasienie zawiera amigdalinę. W skład owocu czereśni wchodzą: 72-86% wody, cukry 8-12%, 04-0,8% kwasów organicznych, 0,05-0,15% garbników, 0,82% błonnika, 0,43-0,6% popiołu.

W zależności od odmiany czereśnie zawierają więcej lub mniej witamin: A, B1, B2, C, E, P, PP i kwasu foliowego. Maksymalną aktywność witaminową wykazują odmiany o ciemnoczerwonej skórce.

Surowcem leczniczym są nie tylko owoce, ale też szypułki (napar z ogonków jest moczopędny i służy odchudzaniu) oraz guma czereśniowa. Nawet liście zawierają w czerwcu 24,6-217 mg% witaminy C.

Czereśnie są zasadotwórcze. Zawierają m. in. lewulozę, która jest łatwo przyswajalna przez cukrzyków.

Właściwości lecznicze są rozmaite: przeciwinfekcyjne, antyreumatyczne, moczopędne, odświeżające, odtruwające, pobudzające wzrost cebulek włosowych, odmładzające tkanki, pobudzające naturalne reakcje obronne organizmu, przeczyszczające, regulujące pracę wątroby i żołądka, uspokajające, usprawniające pracę gruczołów wydzielania wewnętrznego. Są wskazane m. in. przy artretyzmie (opuchlizna rąk, zniekształcenie stawów), cukrzycy, demineralizacji organizmu, dolegliwościach pęcherza moczowego, gośćcu, dolegliwościach serca, kamieniach żółciowych i moczowych, miażdżycy, otyłości, schorzeniach wątroby i przy stałym uczuciu zmęczenia.

Warto zrobić sobie 1-2 dniową wyłącznie czereśniową kurację oczyszczającą organizm , sprzyjającą wydalaniu toksyn.

W lecznictwie ludowym sok czereśniowy stosowany jest jako środek wykrztuśny w nieżytach oskrzeli, a odwar z miąższu owoców stosowany jest jako środek przeciwgorączkowy, lek na poprawę apetytu oraz do zmniejszania procesów fermentacyjnych w jelitach.

Czereśni nie należy popijać zimną wodą, bo można dostać rozwolnienia. Nie należy też jadać tych owoców przed posiłkami mięsnymi, bo utrudniają one jego trawienie.

W Polsce jada się czereśnie raczej na surowo, ale Niemcy chętnie je przetwarzają. Robią z czereśni kompoty, soki, syropy i nalewkę Kirschwasser (czereśniówkę). Ładnie opakowane przetwory są sprzedawane w małych lokalnych sklepikach.

Źródła:

1) Górnicka J. „Apteka natury”, Warszawa: AWM,

2) Gumowska I. „Czy wiesz co jesz?”, Warszawa: Wydawnictwo „ALFA”, 1985,

3) prof. dr hab. Mowszowicz J. „Znaczenie lecznicze i odżywcze owoców jadalnych” cz. III, „Wiadomości Zielarskie’ 1984 nr 1, s. 18,

4) dr Sitarek M. „Czereśnie i wiśnie”, Warszawa: Wydawnictwo „Działkowiec”, 2002.

Wpis z 04.07.2016 r.